«Μια Πασχαλιά , μια Πασχαλιά, μια Πασχαλιά και μια Λαμπρή…»

«Νη μια Πασχαλιά κι ένα Αη Γιωργιού»

…τραγουδούν ακόμη οι πιστοί της παράδοσης στα σοκάκια της Δυτικής Θράκης. Οι Άγιες τούτες μέρες συνοδεύονται από πληθώρα παραδόσεων που είναι συνυφασμένες με την μεγαλύτερη γιορτή της ορθοδοξίας μας, το Άγιο Πάσχα…την Πασχαλιά που έλεγε η γιαγιά μου. Οι προετοιμασίες της Μεγάλης Βδομάδας γινόντουσαν κάθε χρόνο με ευλάβια ακολουθώντας κατά γράμμα αυτό που προστάζει η παράδοση του τόπου. Ήθη και έθιμα που οι γιαγιάδες μας κληρονόμησαν από τις δικές τους γιαγιάδες και φρόντισαν να φυτευτούν καλά στην σποροκλίνη της ψυχής των επόμενων γενεών. Δεν θα ξεχάσχω ποτέ την κουβέντα: «Σταύρωσαν τον Χριστούλη σκωτούλη μ’ και κλαίει η Παναγίτσα»…έτσι μας έλεγε κάθε χρόνο, αλλά κάθε φορά την άκουγα με τόση προσύλωση σαν να άκουγα κάτι καινούριο…Τα πασχαλιάτικα αυγά, που το κόκκινο νερό το πετάμε στο χώμα της αυλής…τα κουλούρια…τα τσουρέκια που τα «χορεύουμε» για να κάνουν σκοινιά…βιώματα που έχουν περάσει απ’το μυαλό στό ρίζωμα της καρδιάς. Μου έρχονται ένα σωρό εικόνες στο χωριό να ξενυχτάμε στην εκκλησία το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης και να στολίζουμε τον επιτάφιο με τα πιο όμορφα λουλούδια που σημαίνουν τον ερχομό της άνοιξης. Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που περίμενα να γίνω μυροφόρα και με το έναυσμα του παπα-Χάρη να ακολουθήσω το εγκώμιο «Έρραναν τον τάφον αι Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωί ελθούσαι» …φέτος όμως κατάλαβα το πόσο σημαντικό είναι να αποδίδεις τιμές στον νεκρό, να τον στολίζεις και να τον ραίνεις με μύρο και εγκώμια για το στερνό αυτό ταξίδι της λύτρωσης…

«Σήμερα Γιώργη `μ Πασχαλιά Γιωργάκη `μ Γιωργάκη `μ σήμερα πανηγύρι Γιωργάκη `μ και λεβέντη `μ» πόρτα πόρτα σε όλα τα σπίτια του χωριού που έχουν κι από έναν Γιώργη…κι όλα αυτά σε μια εποχή που η Γη γεννά, αναγεννάται και ομορφαίνει…σε ανοιξιάτικο φόντο ενός ‘ευαίσθητου Απρίλη’ , όπως τραγουδάει ο Θαλασσινός που «από τους κήπους κόβει βάγια κι απ’ την αυλή του πασχαλιές»!!!

Η νύφη της άνοιξης κι απ’ τα λουλούδια ίσως το πιο ευωδιαστό!!! Ανθίζει τέτοια εποχή και σηματοδοτεί τον Απρίλη και την γιορτή του Πάσχα. Και για να δείτε πως τίποτα δεν είναι τυχαίο, οι πασχαλιές ντύνονται μωβ βαμμένες με την θλίψη της Μεγάλης Παρασκευής, ενώ άλλες είναι οι λευκές για την ημέρα της Ανάστασης.

Ο χριστιανικός μύθος αναφέρει πως η πασχαλιά ήταν το δέντρο που πρόσφερε την δροσιά και τον ίσκιο του στην Παναγία και τον Ιωσήφ ,όταν έφυγαν στην Αίγυπτο για να σώσουν τον Χριστό από τον Ηρώδη. Η Παναγία το ευλόγησε να είναι πάντα μοσχοβολημένο και φορτωμένο πανέμορφα άνθη. Αυτό το δεντράκι ονομάστηκε αργότερα πασχαλιά γιατί όταν οι Ιουδαίοι σταύρωσαν το Χριστό,κοντά στο Γολγοθά είχε φυτρώσει το ίδιο δεντράκι. Από τον καημό του βλέποντας τον Κύριο να σταυρώνεται, μαράθηκε. Όταν τρεις μέρες αργότερα ο Ιησούς αναστήθηκε,το δεντράκι ζωντάνεψε και γέμισε με όμορφα και μυρωδάτα μωβ λουλούδια,για να πάρει κι αυτό μέρος στη μεγάλη χαρά. Γι΄αυτό ονομάστηκε πασχαλιά.

Ψάχνοντας λιγάκι ακόμη ανακάλυψα ακόμη έναν χριστιανικό μύθο που επιβεβαιώνει την ευλογία που έχει τούτο το δεντράκι… «όταν σταύρωσαν το Χριστό, η Παναγία ήταν πολύ στεναχωρημένη,ταλαιπωρημένη και τσακισμένη από τον πόνο και το κλάμα.. Περπάτησε λίγο και κάθισε να ξεκουραστεί κάτω από ένα δέντρο που ήταν γεμάτο φύλλα αλλά όχι άνθη. Δεν άνθιζε ποτέ. Κουρασμένη καθώς ήταν,αποκοιμήθηκε. Το δέντρο τότε,άρχισε σιγά-σιγά να ρίχνει όλα του τα φύλλα και να σκεπάζει απαλά τη Παναγία για να τη ζεστάνει .Όταν η Παναγία ξύπνησε, πρόσεξε τα γυμνά κλαδιά του δέντρου και προς στιγμήν απόρησε. Μα σαν είδε όλα εκείνα τα φύλλα που τη σκέπαζαν και τη ζέσταναν , ευλόγησε το δέντρο λέγοντας : «Να είσαι πάντα ευλογημένο και μοσχοβολημένο». Με την ευλογία της Παναγίας το δέντρο γέμισε με καταπράσινα φύλλα και άνθισε για πρώτη φορά.»

Είναι φυτό γνωστό όμως και από την αρχαιότητα..ένας αρχαιοελληνικός μύθος λέει πως κάποτε στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε μια πανέμορφη Νύμφη η Σειρήνα. Για να γλιτώσει από τον θεό Πάνα – τον θεό των δασών – ο οποίος την κυνηγούσε γιατί την ερωτεύτηκε, μεταμόρφωσε τον εαυτό της σε αρωματικό θάμνο.

Η φύση υμνεί την χάρη του Θεού και από την Ανάσταση του Κυρίου και έπειτα, γιορτάζει κάθε μέρα με χιλιάδες πολύχρωμες πινελιές που στολίζουν τον καμβά της. Τούτη η εποχή του χρόνου στολίζεται και αρωματίζεται με χρώματα και ευωδιές..και όλα ξεκινούν με χαρμόσυνες και γιορτινές ειδήσεις….Ανάσταση και Πασχαλιά!!!

Δεν θα μπορούσα να μην κάνω αναφορά και στο φυτό ως μέρος του φυτικού μας βασιλείου και ως «φαρμακευτικό φυτό»!!! Κι όμως…η πασχαλιά έχει θεραπευτικές

ιδιότητες για τους ρευματισμούς!!! Τα λουλούδια της πασχαλιάς, όπως και κάποια άλλα είδη λουλουδιών, περιέχουν στα πέταλά τους μεγάλες ποσότητες αλκαλοειδών που έχουν αντιφλεγμονώδη και αναλγητική δράση. Και η συνταγή έχει ως εξής :

… Για να επωφεληθείτε, ρίξτε σε ένα γυάλινο βάζο 100 γραμ. λουλούδια πασχαλιάς, καλύψτε τα με 1/2 λίτρο ελαιόλαδο, κλείστε το από πάνω με ένα κομμάτι λαδόχαρτο και ένα λαστιχάκι και αφήστε το σε ηλιόλουστο σημείο για 15 ημέρες. Στη συνέχεια, σουρώστε το μείγμα με ένα τούλι πιέζοντας τα λουλούδια για να εξαχθούν οι πολύτιμες ουσίες τους και τρίβετε με αυτό το λάδι τις πονεμένες από τους ρευματισμούς αρθρώσεις πρωί-βράδυ…

Για να φτάσουμε όμως στην συνταγή, πρέπει να έχουμε τις πασχαλιές μας στην αυλή. Αντέχουν στα κρύα και στους παγετούς, ενώ ταυτόχρονα θέλουν ηλιόλουστο σημείο. Ιδανικό το χωριουδάκι μας λοιπόν για να υιοθετήσει πολλές όμορφες και μυρωδάτες πασχαλιές. Προσοχή όμως!!!! Η γωνιά του κήπου…η γωνιά της πασχαλιάς..να είναι προστατευμένη από τους δυνατούς αέρηδες!!!

Καλή Ανάσταση γεμάτη υγεία και ευλογία!!!

 

Εντελβάις

 

Υ.Γ «Κάθε Λαμπρή και Πασχαλιά που ο θάνατος πεθαίνει» http://aeginafirst.wordpress.com/2012/04/15/kathe-lambri-kai-paschalia/